Vakblad Natuur Bos Landschap, november 2013
Tijdens het Aardhuissymposium van maart jl. stond de economie van het bosbedrijf centraal. Ter voorbereiding van een presentatie voor het symposium maakte ik een rondgang langs 7 van de 12 provinciale Landschappen met een substantieel bosbezit. Ik sprak met hen over houtopbrengst, bezuinigingen en doelen voor het bos in de toekomst. Enige indrukken.
Om een beeld te krijgen van de bedrijfseconomische doelstelling van hun bos leg ik de directeur, en in sommige gevallen ook een beleidsmedewerker, de vraag voor hoeveel gewicht zij voor hun bosbezit nu, in het recente verleden, en in de toekomst geven aan de functies natuur, recreatie en hout.Hun waardering drukken de geïnterviewden uit in cijfers, waarbij 10 punten over de drie hoofdfuncties te verdelen zijn.
bijschrift bij tabel:
Voorbeeld vragentabel: ‘Verdeel voor je organisatie 10 punten over de functies hout, natuur en recreatie’
De antwoorden zijn nogal divers; dat laat mooi de autonomie van de provinciale Landschappen zien. Tegelijkertijd realiseer ik me de betrekkelijkheid van praten over abstracte doelen, inclusief de spraakverwarring over houtproductie en houtoogst. Toch levert de vraagstelling interessante beschouwingen op. Bij sommige organisaties blijken de doelen van het bosbeheer in de loop der tijd nog wel eens veranderen. Opmerkelijk is ook dat in enkele gevallen binnen één organisatie verschillende antwoorden zijn op te tekenen.
Het Limburgs Landschap antwoordt ‘in de tijd’ constant. Nu, in het verleden en in de toekomst gaat het hen om een gewicht voor natuur, recreatie en hout van respectievelijk 4-4-2. Ook voor het Drents Landschap is de bosdoelstelling constant met een waardering van respectievelijk 6-2-2. De gedachte komt bij me op dat door het rurale karakter en de excentrische ligging de beheerdoelen in deze provincies minder beïnvloed worden door Randstedelijke maatschappelijke dynamiek. Voor natuur, en zeker voor bossen, is dat niet slecht, continuïteit in het beheer. Maar het kunnen natuurlijk ook principiële natuurbeschermingsdoelstellingen zijn.
Hout verzilveren
Bij de meeste andere Landschapsdirecteuren valt een toegenomen - en naar hun verwachting nog verder stijgende – belangstelling voor de productiefunctie te noteren. De beleidsmedewerkers die ik bevraag, zijn daar meestal wat gereserveerder over.
Waardering voor de verschillende functies bij 7 Landschappen in de loop der tijd
Geldersch Landschap heeft een stevig bosareaal en vindt naast de kwaliteit van het bos de houtproductiefunctie belangrijk. Met een relatief hoge houtvoorraad gaat deze organisatie de komende periode de achterstand in bosverjonging ter hand nemen en zo extra houtinkomsten genereren. Dat laat zich goed combineren met het streven om – al dan niet noodgedwongen – minder afhankelijk te worden van overheidssubsidies. Een heldere strategie: het bos verjongen en het hout dat daarbij vrijkomt nu verzilveren.
De Landschappen die voor nu, en vooral voor de toekomst voor de houtproductiefunctie van hun bos een hoger cijfer geven dan voorheen, passen in een trend. Ook bij andere bosbeheerders en eigenaren is de belangstelling voor de houtproductie de laatste jaren toegenomen. Op mijn vraag verklaren veel Landschapsdirecteuren bereid te zijn te investeren in nieuw (productief) bos. Ze laten zo zien dat het hen menens is met het hout en het geld.